Taalgericht leren

• Input én output
  
  Een taal leer je het best door zowel input (= taal horen of lezen) als uitput (= taal spreken of schrijven) te hebben. Voor een niet-formele oefenkans is schrijven gewoonlijk niet aan de orde, maar spreken des te meer. Probeer dat spreken steeds te ondersteunen met input. Vermijd dat de deelnemers enkel de begeleider en de anderen horen. Je kan bv zorgen voor Nederlandstalige gesprekspartners en voor filmpjes. Gebruik het internet: dat staat vol met input. Lees ook eens een verhaal of een artikel voor dat over je onderwerp gaat.

• Activering en interactie
  
  Een taal is per definitie een communicatiemiddel: een manier om iets uit te drukken (informatie, gevoelens, vragen) of om informatie te krijgen. Vooral dat eerste (uitdrukken) is belangrijk in een oefenkans: laat mensen oefenen in het meedelen van iets wat zij weten, vinden of voelen. Koppel een extern onderwerp (bv de actualiteit, weetjes over de samenleving, een verhaal…) steeds aan hun leefwereld en laat hen in interactie gaan.

• Ondersteuning
  
  Verba volent: de Romeinen wisten het al. Rondvliegende woorden zijn moeilijk voor mensen die de taal nog niet goed beheersen. Zorg ervoor dat je in je activiteiten het taalgebruik ondersteunt. Probeer steeds te voorzien dat je dingen kan tonen, zodat de deelnemers niet alleen van de taal afhankelijk zijn: gebruik prenten en afbeeldingen, breng voorwerpen mee, doe handelingen voor, beeld dingen uit...  Laat de taal ook niet zomaar wegvliegen: schrijf bijvoorbeeld woorden op, las een stopmoment in, herhaal wat je gezegd hebt of wat iemand anders zei… 

• Communicatie en taalfocus
  
  Het is een paradox, maar hoe interessanter en leuker je de activiteit maakt, hoe minder aandacht de deelnemers zullen hebben voor de taal. Als je een leuk spel speelt of een boeiend gesprek hebt, gaat de aandacht daar naartoe. Precies daar kan een begeleider het verschil maken: natuurlijk ga je ook mee op in het spel of het gesprek, maar je kan daarnaast ook een ander petje opzetten. Wees je ervan bewust dat jij bij uitstek de persoon in de groep bent die af en toe op de taal kan wijzen, bijvoorbeeld door een fout te verbeteren, een mooie zin te bejubelen, een nieuw woord in de groep te gooien, een uitdrukking in de verf te zetten etc. Het is een kwestie van focus: waar iedereen van nature aandacht heeft voor de inhoud, kan jij de focus ook leggen op de taalvorm.

• Feedback en noticing
  
  We schreven het al bij het begin van deze kennisbasis: heel wat taalgeleerden gaan er ondertussen vanuit dat mensen onvoldoende vooruitgaan in het taalleren als ze enkel ‘ondergedompeld’ worden. In het formele onderwijs wordt daarom naast communicatie ook expliciete uitleg en oefening voorzien. In een niet-formele oefenkans is dat niet de bedoeling, maar het is toch mogelijk om ook hier de deelnemers te een handje te helpen bij de taalverwerving. Een belangrijk begrip in de taalkunde is ‘noticing’: het feit dat je tijdens de communicatie opmerkt of beseft dat je iets nog niet beheerst, dat er een woord ontbreekt, dat iemand iets uitstekend heeft gezegd, dat je toch niet zo vlot bent als je dacht… Mensen met taalaanleg hebben daar vanzelf aandacht voor, maar de meeste mensen kunnen een seintje gebruiken en dat kan in de vorm van feedback. Als begeleider van een oefenkans ben je uiteraard dé persoon om die feedback te voorzien: zowel positief bevestigen dat iets goed gaat als aangeven dat iets nog niet helemaal goed is. Dat is niet alleen belangrijk voor de deelnemer die iets gezegd heeft, maar ook voor de anderen. Zaak is wel daar niet is te overdrijven: denk aan het brein- en hartgericht leren. Te veel is trop en trop is te veel!

 

Vind je het moeilijk om zelfstandig aan de slag te gaan? Contacteer ons.

We hebben al jaren ervaring met het organiseren en ondersteunen van oefenkansen Nederlands. We zullen je ondersteunen bij het bepalen van jouw profiel, de opmaak van een draaiboek en de keuze van activiteiten via adviesgesprekken, vorming, intervisie en methodiekuitwisseling.